Pro 11 | WSK | STEP | Kariimet skel ko nuamur sang gurugusan se mel ko ikup diram me balso, mu KARI BIYA munan umu me ko kueso nunguningkiri. Bare nu kariimet mel ko ikup ko tom diram la balsan mu nunga amilmiloso.

Proverbs 11

Nanga munak se betera kaora ningo se memek ko den

1 Kariimet skel ko nuamur sang gurugusan se mel ko ikup diram me balso,
mu KARI BIYA munan umu me ko kueso nunguningkiri.
Bare nu kariimet mel ko ikup ko tom diram la balsan mu nunga amilmiloso.
2 Kariimet nongota nunumi patowasan, mu dolara tamonko.
Bare kariimet nunumi ira kutuwusan, mu ikia nunguning tamonko. ^{▼▼Pro 11:2 Nainimi ira kutuwura ale bagara ko munan: Pro 3:34; 10:8; 13:10; 16:9; 17:10; 22:4; 29:23.}
3 Kariimet nongomang motam ningi kawel mena, diram betesan, mu nunga ikia ningo umutang lage ningo nunga kasurso.
Bare kawel kari mu nunga kilek umutang te memek ari gilingisan.
4 Ni kimik manga mel ago agi,
bare tutera ko kam te mel mu me ka sangukko.
Bare ni munan diram karo tui lagerem agi mu, munan umutang ka sanguk se me kuarko.

5 Kariimet memek bo me betesan, mu nunga ikia diram umutang lage nuna te namawasan mu dingumu nungarso se te namasan.
Bare kariimet kilek memek betesan, mu nunga ikia memek mu te namawa dagulu gilingisan.
6 Kariimet kilek ningo diram mu la betesan, mu nunga ikia ningo umutang nunga sangarso se yawarakala bagasan.
Bare kawel kari se nomotam nongomang barasa ko kari, mu nongota nunga ikia umutang nunga taliposo.
7 Kariimet memek alo ikisan nuna nongota nunga sail te mel ningo ningo suen biya gimonko masan.
Bare tom nuna kuesan, mu nunga mel mu gisan ale ago me namasan, mu mena namoso.
8 Kariimet ningo nuam nongote ikup sang aratuk agi mu, KARI BIYA nunga sanguk,
ale ikup mu gurugok se kariimet memek nongote namurukko.

9 Kari bo Kaem buring tuam mu ko munak munakoso, mu nu ko singsang nunga maguwuso.
Bare kari ko ikia diram mu noko ikia umutang nu sangarso se tagoso naguso.

10 Tom kariimet ningo diram yawarakala bagasan, mu wonong lilim la amilmilasan.
Bare tom kariimet memek alo kuesan, mu kariimet ninguru nongomang amilmiloso.
11 Kariimet ningo nuam wonong te bagasan, mu wonong mu nup yawara taso.
Bare kariimet memek wonong te bagasan, mu nunga den memek memek balsan mu te wonong ko nup magoso.

12 Saki alo nunga bala gusia mu ngualara kilek. ^{▼▼Pro 11:12 Saki alo nunga gusia ko munan: 11:12; 22:10.}
Ni ikia ago mu kiring kaloko.
13 Kari den ngual ngual munaka lagoso, ^{▼▼Pro 11:13 Saki nunga nubiring ko den bala: Pro 10:18-19; 11:13; 16:28; 18:8; 26:20.}
mu nu ko bo ko den yumura te wore nu ago la wetang te balso.
Bare kari nunguning, mu noko bo ko dugu duap wetang te me balso.

14 Wonong ali sor biya bo ko supuling alo ikia sinar mena agi mu, wonong mu dagulokko.
Bare kari supuling suen biya ikia ningo nongote ago, mu wonong ali sor mu sokel ago bagurukko.

15 Kari bo ko saki nongote ikup tauk,
se ni nu sangaru ale noko ikup mu kutuwurko ma me baluko!
Ni yawarakala bager agi mu, buta me bitarko!

16 Imet ko kilek ningo nuam se pempem saki alo nunga sangarso,
mu kariimet ninguru noko kuesan ale nup ningo tusan.
Bare kari wuli kuruwim se nuna la mel karogo bagomonko saki alo nunga ira kutuwusan,
mu nuna mel ningo mu gisan, bare nup ningo nuam bo nongote mena.
17 Kari ko saki alo nunga kueso ale nunga sangarso, mu nu betela kilek oworta te kota numi sangarso.
Bare kari ko saki alo me nunga kueso ale nunga bita maguwuso,
mu nu kilek umutang te nu kota numi maguwuso.

18 Kariimet memek alo mel gisan, mu tom tukunangta ko nunga sangukko.
Bare kariimet munan ningo diram betesan, mu koma yawara tamonko.
19 Kariimet munan ningo karo tumonko sail tagisan, mu marak yawara tamonko.
Bare kariimet kilek memek betemonko sail tagisan, mu nuna kuemonko.
20 Kariimet ikia memek tom suen biya to lagasan, mu KARI BIYA me nunga kueso.
Bare kariimet diram la lagasan, mu KARI BIYA nunga amilmiloso.
21 Nunguningta KARI BIYA memek betera ko kari alo den ningi nunga awurok ale koma memek nungarukko!
Bare munan ningo betera ko kari alo mu memek me tamonko!
22 Gold ring yawara mu buruk kuamuru ningi tugu betesan se aniso,
mu kariimet arigisan mu nomotam ago me dirmaso iwitata,
imet ko koma motam kumik balayam,
bare nu bagara aolak ningo nuam mu me tuteso ko ikiso,
mu kariimet nu arigisan nomotam ago me giris maso.

23 Kariimet munan ningo la ko kuawasan,
mu bagara ningo aringimonko.
Bare kariimet kilek ikia memek ko kuawasan,
mu KARI BIYA ko gomang magara aringimonko.

24 Kariimet nunga meltutuk am saki alo nungaru gurugu ago namasan,
bare nuna udagi tala am nungumik mel gemoso tala. ^{▼▼Pro 11:24-26 Kariimet nungumik mel mena nunga saonga: Pro 11:24-26; 14:20-21,31; 19:17; 22:9; 28:27.}
Bare kariimet nongomang motam kalosan ale nunga meltutuk guramasan,
mu nuna eng nama nungumik mel mena ko iwita baga sapasan.
25 Awiriya ko melmasak kariimet saki nungarso, mu ko koma biya tala aking kote peleruk tairukko.
Ale awiriya saki alo nunga sangarso, mu nuna betela nu sangarmonko.
26 Karak tom te kari awiriya ko na inang guramoso,
mu kariimet kari mu balu maguwumonko.
Bare kari awiriya ko inang am kariimet diamonko balso se diasan,
mu kariimet kari mu nup patowasan.

27 Munan ni ko sail tagisam mu yawarakala agi mu,
kariimet nika kuemon ale nip patawomonko.
Bare ni ikia memek kupu gerage, mu memek arikko!

28 Kariimet nunga meltutuk suen biya gi lagasan umutang nunga sangukko ma balsan,
mu tam gawa yopara piripirik ma kam kapomonko.
Bare kariimet ningo diram mu tam gawa marak baga kam maramarak bagomonko.

29 Kari bo imet kuriang ninguru me nunga sinar taso, ikup tagi nungumik te beteso,
mu nu nama nukum te mu bagara memek biya.
Kari ikia sinar mena uwuta mu kari ikia ningo nuam mu ko ura dungan ko aratukko.

30 Kariimet diram nunga munan mu tam marak yawara tom suen biya nunguning kaposo iwitata.
Awiriya ko saki alo lage ningo te arungak nama nunga awuso, mu kari umutang ikia nunguning ago.
31 E kariimet ningo nuam wore ali imi te koma ningo nuam tamon,
mu nunguningta nunguning, kariimet Kaem nubiring tusan ale kilek memek betesan mu ko koma tamonkowo!